ნა­ტო ობ­ოლ­აძე

თსუ-ის იურ­იდი­ული ფა­კულ­ტე­ტის ინ­ტერ­ნა­ცი­ონ­ალ­იზ­აცი­ისა და სა­მეც­ნი­ერო კვლე­ვე­ბის სამ­სა­ხურს პრო­ფე­სო­რი კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა უხ­ელ­მძღვა­ნე­ლებს. ახ­ალ პო­ზი­ცი­აზე მუ­შა­ობ­ის სა­მო­მავ­ლო გეგ­მე­ბი დაწყე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის წარ­მა­ტე­ბით გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ასა და აკ­ად­ემი­ური პერ­სო­ნა­ლის­თვის კვლე­ვი­თი სტა­ტი­ებ­ის გა­მო­საქ­ვეყ­ნებ­ლად ახ­ალი სა­ერ­თა­შო­რი­სო-სა­მეც­ნი­ერო პლატ­ფორ­მე­ბის შე­თა­ვა­ზე­ბას მო­იც­ავს. კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა წა­მა­ხა­ლი­სე­ბე­ლი ღო­ნის­ძი­ებ­ებ­ის შე­თა­ვა­ზე­ბას აპ­ირ­ებს იმ თე­მა­ტი­კე­ბის საკ­ვლე­ვად, რო­მე­ლიც ამ ეტ­აპ­ზე ნაკ­ლე­ბად შეს­წავ­ლი­ლია.

„ფა­კულ­ტეტ­ზე უკ­ვე გვაქ­ვს ფი­ნან­სუ­რი შე­ღა­ვა­თე­ბის და­წე­სე­ბის პრაქ­ტი­კა იმ თე­მე­ბის კვლე­ვე­ბის წა­სა­ხა­ლი­სებ­ლად, რომ­ლე­ბიც არ არ­ის ნაკ­ვლე­ვი და გან­ვი­თა­რე­ბას სა­ჭი­რო­ებს. ას­ევე, აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ახ­ლა­ხან ამ­ოქ­მე­დე­ბუ­ლი პრო­ფე­სუ­რის სა­მეც­ნი­ერო პრო­დუქ­ტი­ულ­ობ­ის შე­ფა­სე­ბის სტან­დარ­ტი, რო­მე­ლიც სა­ერ­თა­შო­რი­სო რე­ფე­რი­რე­ბად ჟურ­ნა­ლებ­ში სტა­ტი­ებ­ის გარ­კვე­ული სიხ­ში­რით გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბას და სხვა სა­მეც­ნი­ერო აქ­ტი­ვო­ბას გუ­ლის­ხმობს. სა­მარ­თლის დარ­გის სპე­ცი­ფი­კი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ვფიქ­რობ, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია აკ­ად­ემი­ური პერ­სო­ნა­ლის­თვის ხელ­შემ­წყო­ბი მე­ქა­ნიზ­მე­ბის ამ­ოქ­მე­დე­ბა, რაც მათ კვლე­ვით პრო­დუქ­ტი­ულ­ობ­ას გააუმჯობესებს. ერ­თი მხრივ, არ უნ­და დაგ­ვა­ვიწყდეს, რომ სა­მარ­თლის მეც­ნი­ერ­ება ერ­ოვ­ნუ­ლია. ამ თვალ­საზ­რი­სით, იურ­იდი­ულ ფა­კულ­ტეტს უნ­და ჰქონ­დეს მის სა­ჭი­რო­ებ­ებ­ზე მორ­გე­ბუ­ლი და­მა­ტე­ბი­თი ან გა­მო­ნაკ­ლი­სი მოთხოვ­ნე­ბის დად­გე­ნის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, რის თა­ობ­აზ­ეც გა­სა­კე­თე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა ინ­იც­ირ­ება აკ­ად­ემი­ურ საბ­ჭო­ზე. მე­ორე მხრივ, და­მა­ტე­ბით, ხე­ლი უნ­და შე­ვუწყოთ ახ­ალი სა­ერ­თა­შო­რი­სო რე­ფე­რი­რე­ბა­დი ჟურ­ნა­ლე­ბის პლატ­ფორ­მებ­ზე უფ­რო მეტ ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბას, სა­დაც ჩვე­ნი პრო­ფე­სო­რე­ბი შეძ­ლე­ბენ სა­მეც­ნი­ერო პუბ­ლი­კა­ცი­ებ­ის გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბას“, — აცხა­დებს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა.

იურ­იდი­ული ფა­კულ­ტე­ტის ინ­ტერ­ნა­ცი­ონ­ალ­იზ­აცი­ისა და სა­მეც­ნი­ერო კვლე­ვე­ბის სამ­სა­ხუ­რის ახ­ალი ხელ­მძღვა­ნე­ლის პრო­ფე­სი­ული საქ­მი­ან­ობა რამ­დე­ნი­მე მი­მარ­თუ­ლე­ბას მო­იც­ავს — პრაქ­ტი­კუ­ლი, კა­ნონ­შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი, პე­და­გო­გი­ური და კვლე­ვი­თი:

• 2017 წლი­დან თსუ-ის იურ­იდი­ული ფა­კულ­ტე­ტის ას­ოც­ირ­ებ­ული პრო­ფე­სო­რია;
• 2015 წლი­დან თსუ-ის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ მეც­ნი­ერ­ებ­ათა ინ­სტი­ტუ­ტის აკ­ად­ემი­ური დი­რექ­ტო­რია.
• 2014 წელს იყო სსიპ სა­ჯა­რო სამ­სა­ხუ­რის ბი­ურ­ოს ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ული დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სი;
• 2013 წელს — სა­ქარ­თვე­ლოს გა­რე­მო­სა და ბუ­ნებ­რი­ვი რე­სურ­სე­ბის დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს იურ­იდი­ული დე­პარ­ტა­მენ­ტის იურ­ის­ტი;
• 2012-2011 წლებ­ში — ბრე­მე­ნის უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­რე­მოს დაც­ვის ევ­რო­პუ­ლი სა­მარ­თლის კვლე­ვი­თი ცენ­ტრის (გერ­მა­ნია) მეც­ნი­ერ-თა­ნამ­შრო­მე­ლი;

სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტის მი­ერ უკ­ვე მი­ღე­ბუ­ლია მი­სი თა­ნა­ავ­ტო­რო­ბით შექ­მნი­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს სივ­რცის და­გეგ­მა­რე­ბის, არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლი და სამ­შე­ნებ­ლო საქ­მი­ან­ობ­ის კო­დექ­სი. მო­ნა­წი­ლე­ობ­და სა­ქარ­თვე­ლოს ზო­გა­დი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ული კო­დექ­სის, სა­ქარ­თვე­ლოს ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ული საპ­რო­ცე­სო კო­დექ­სის, სა­ქარ­თვე­ლოს ზო­გა­დი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­მარ­თალ­დარ­ღვე­ვა­თა კო­დექ­სის, ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­მარ­თალ­დარ­ღვე­ვა­თა კო­დექ­სის და ნა­დი­რო­ბის შე­სა­ხებ სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნო­ნის პრო­ექ­ტე­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბა­ში. 2019 წელს სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბას მი­ღე­ბუ­ლი აქ­ვს მი­სი თა­ნა­ავ­ტო­რო­ბით შექ­მნი­ლი 260-ე, 261-ე და 255-ე დად­გე­ნი­ლე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც სივ­რცის და­გეგ­მა­რე­ბი­სა და მშე­ნებ­ლო­ბის სა­კითხებს აწ­ეს­რი­გებს;

კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვას ავ­ტო­რო­ბი­თა და თა­ნა­ავ­ტო­რო­ბით გა­მო­ცე­მუ­ლია 5 სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო და 20-მდე სა­მეც­ნი­ერო სტა­ტია ქარ­თულ, გერ­მა­ნულ და ინ­გლი­სურ ენ­ებ­ზე. არ­ის 20-მდე სა­მეც­ნი­ერო-კვლე­ვი­თი და სა­კონ­სულ­ტა­ციო საგ­რან­ტო პრო­ექ­ტის მო­ნა­წი­ლე. ამ დრო­ის­თვის თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის იურ­იდი­ულ ფა­კულ­ტეტ­ზე სამ­შე­ნებ­ლო და გა­რე­მოს დაც­ვის სა­მარ­თლის კურ­სს კითხუ­ლობს.

არ­ას­ტან­დარ­ტუ­ლი იურ­ის­ტი

„ხში­რად მსაყ­ვე­დუ­რო­ბენ, რომ არ ვარ კლა­სი­კუ­რი გა­გე­ბით იურ­ის­ტი“, — ამ­ბობს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა. სა­ზო­გა­დო­ებ­აში პრო­ფე­სია იურ­ის­ტი ხში­რად მხო­ლოდ მკაც­რად გა­წე­რილ სა­კა­ნონ­მდებ­ლო დე­ბუ­ლე­ბე­ბის ცოდ­ნა­სა და მათ აღ­სრუ­ლე­ბას­თან ას­ოც­ირ­დე­ბა, კა­ნონ­შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი საქ­მი­ან­ობა კი, გარ­კვე­ულ­წი­ლად, სწო­რედ დად­გე­ნი­ლი „ჩარ­ჩო­ებ­იდ­ან გას­ვლას“ გუ­ლის­ხმობს.

„სა­კა­ნონ­მდებ­ლო პრო­ექ­ტზე მუ­შა­ობ­ის­ას ბო­ლომ­დე არ ვა­ღი­არ­ებ იმ­ას, რაც წე­რია წე­სებ­ში. რო­დე­საც ახ­ალ კა­ნონ­პრო­ექ­ტზე ვმუ­შა­ობ, სა­ჯა­რო სამ­სა­ხუ­რე­ბი­დან მო­დის-ხოლ­მე შე­ნიშ­ვნე­ბი, რომ უკ­ვე არ­სე­ბულ წეს­ში სხვაგ­ვა­რად წე­რია და ამ წე­სებს ახ­ალი კა­ნონ­პრო­ექ­ტის რა­ღაც დათ­ქმა არ შე­ეს­აბ­ამ­ება. არ­ადა რე­ფორ­მის მი­ზა­ნიც ძვე­ლი ხარ­ვე­ზე­ბის გას­წო­რე­ბაა. ვფიქ­რობ, ცალ­სა­ხაა, რომ თუ ჩა­იკ­ეტ­ები დღეს მოქ­მედ წე­სებ­ში, გან­ვი­თა­რე­ბას ვერ შეძ­ლებ. თუმ­ცა, მე­ორე მხრივ, თუ გინ­და გან­ვი­თარ­დე და რა­ღაც გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი შე­მო­იტ­ანო, ამ­ის­თვის მხო­ლოდ შე­ნი ინ­ტუ­იცი­ური ინ­ტე­ლექ­ტი საკ­მა­რი­სი არ იქ­ნე­ბა. აქ აუც­ილ­ებ­ელია უცხო­ური გა­მოც­დი­ლე­ბის ცოდ­ნა და გა­ზი­არ­ება. თა­ნა­მედ­რო­ვე იურ­ის­პრუ­დენ­ცი­აში სწო­რედ ეს არ­ის ახ­ალი, სა­უკ­ეთ­ესო წე­სე­ბის მიგ­ნე­ბის წყა­რო, ბიძ­გის მიმ­ცე­მი, რომ რა­ღაც შე­დე­გამ­დე მი­გიყ­ვა­ნოს“, — აღ­ნიშ­ნავს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა.

ერთ-ერ­თი ბო­ლო კვლე­ვა, რო­მე­ლიც კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვას ავ­ტო­რო­ბით მაქს პლან­კის ინ­სტი­ტუ­ტის სა­ერ­თა­შო­რი­სო რე­ფე­რი­რე­ბად ჟურ­ნალ­ში (ZaöRV) გერ­მა­ნულ ენ­აზე და­იბ­ეჭ­და, სწო­რედ სა­მარ­თლის ტრან­სფე­რის სა­კითხს ეხ­ება. მი­სი სა­თა­ურია „სა­მარ­თლის ტრან­სფე­რი და თვით­დი­ნა­მი­კა გარ­და­მა­ვალ ქვეყ­ნებ­ში: სა­ქარ­თვე­ლო­ში ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ული სა­მარ­თლის გან­ვი­თა­რე­ბის მა­გა­ლი­თი“. ნაშ­რო­მი გერ­მა­ნელ პრო­ფე­სორ გერდ ვინ­ტერ­თან ერ­თად მომ­ზად­და, რო­მელ­საც მჭიდ­რო ურ­თი­ერ­თო­ბა აკ­ავ­ში­რებს სა­ქარ­თვე­ლოს­თან. კვლე­ვა გან­ვი­თა­რე­ბად ქვეყ­ნებ­ში უცხო­ური სა­მარ­თლის გად­მო­ტა­ნის წარ­მა­ტე­ბა/წა­რუ­მა­ტებ­ლო­ბის სა­კითხებს ეხ­ება.

„კვლე­ვის ფარ­გლებ­ში სა­მარ­თლის ტრან­სფე­რის თე­ორია შე­ვი­მუ­შა­ვეთ და მი­ვე­დით დას­კვნამ­დე, რომ ეს პრო­ცე­სი სა­ქარ­თვე­ლოს მა­გა­ლით­ზე წარ­მა­ტე­ბით გან­ხორ­ცი­ელ­და და აქ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყო ორი მო­მენ­ტი: 1. სა­ერ­თა­შო­რი­სო იურ­იდი­ული კონ­სულ­ტა­ცი­ის პრო­ცე­სის სწო­რად წარ­მარ­თვა, რაც გუ­ლის­ხმობს იმ­ას, რომ მიმ­ღებ ქვე­ყა­ნა­ში უცხო­ელი ექ­სპერ­ტის ჩა­მოს­ვლა არ უნ­და იყ­ოს მი­სი­ონ­ერ­ული. მან ად­გი­ლობ­რივ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას და ექ­სპერ­ტებს თავ­ზე არ უნ­და მო­ახ­ვი­ოს ე.წ. „ჩე­მოდ­ნით ჩა­მო­ტა­ნი­ლი სა­მარ­თა­ლი“. მას უნ­და ჰქონ­დეს დი­ალ­ოგი ად­გი­ლობ­რივ მხა­რეს­თან მი­სა­ღე­ბი გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბის ძი­ებ­ის მიზ­ნით და მო­დე­ლე­ბის შე­თა­ვა­ზე­ბით. ჩვენ ამ­ას „სოკ­რა­ტეს მე­თო­დი“ ვუ­წო­დეთ. 2. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ში­ნა­არ­სობ­რი­ვი ნა­წი­ლი, რად­გან მხა­რე­ები გა­ნი­ხი­ლა­ვენ — სა­მარ­თლის ტრან­სფე­რის რა ნა­წი­ლი შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს აქ­ტუ­ალ­ური მიმ­ღე­ბი ქვეყ­ნის­თვის და რა — არა, რად­გან არ­სე­ბობს უნ­ივ­ერ­სა­ლის­ტუ­რი ნორ­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც ორ­ივე ქვეყ­ნის­თვის სა­ერ­თოა და კულ­ტუ­რა­ლის­ტუ­რი, რო­მე­ლიც მხო­ლოდ კონ­კრე­ტუ­ლი ქვეყ­ნის­თვის არ­ის და­მა­ხა­სი­ათ­ებ­ელი. ამ ფაქ­ტო­რე­ბის კომ­ბი­ნა­ცია უცხო­ური სა­მარ­თლის წარ­მა­ტე­ბუ­ლი ტრან­სფე­რის სა­ფუძ­ვე­ლია. ტრან­სპლან­ტი­რე­ბულ­მა სა­მარ­თალ­მა შე­იძ­ლე­ბა ვერ გა­მო­იწ­ვი­ოს ზუს­ტად ის­ეთ­ივე შე­დე­გი, რაც მას წარ­მო­შო­ბის ქვე­ყა­ნა­ში ჰქონ­და, თუმ­ცა ის გარ­და­უვ­ლად ახ­დენს გან­მა­ვი­თა­რე­ბელ ეფ­ექ­ტს“, — გან­მარ­ტავს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა.

ჩარ­თუ­ლო­ბა ქარ­თუ­ლი სა­მარ­თლის ევ­რო­პე­იზ­აცი­ის პრო­ცეს­ში

კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვამ გერ­მა­ნე­ლი სა­მარ­თალ­მცოდ­ნის, პრო­ფე­სორ ვინ­ტე­რის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბით სა­დოქ­ტო­რო დი­სერ­ტა­ცია გა­რე­მოს სა­მარ­თლის მი­მარ­თუ­ლე­ბით და­იც­ვა, რო­მე­ლიც შეს­რულ­და ქარ­თუ­ლი, გერ­მა­ნუ­ლი და ევ­რო­პუ­ლი სა­მარ­თლის შე­და­რე­ბის მე­თო­დით. კვლე­ვა­ზე მუ­შა­ობ­ის პე­რი­ოდი იმ წლებს მო­იც­ავს, რო­დე­საც ქარ­თუ­ლი სა­მარ­თლის ევ­რო­პე­იზ­აცი­ის პრო­ცე­სი აქ­ტი­ურ ფა­ზა­ში გა­და­ვი­და. ამ­იტ­ომ შე­და­რე­ბით-სა­მარ­თლებ­რივ კვლე­ვას მა­შინ დი­დი მნიშ­ვნე­ლო­ბა ჰქონ­და. 2011 წლი­დან, ას­ევე პრო­ფე­სორ ვინ­ტერ­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბით, სამ­შე­ნებ­ლო სა­მარ­თლის სა­კითხე­ბის კვლე­ვა და­იწყო. შე­დე­გად შე­იქ­მნა უკ­ვე დღეს მოქ­მე­დი სა­ქარ­თვე­ლოს სამ­შე­ნებ­ლო კო­დექ­სი, რო­მე­ლიც ქარ­თულ-გერ­მა­ნუ­ლი მხა­რე­ებ­ის ჩარ­თუ­ლო­ბით 8 წე­ლი მუ­შავ­დე­ბო­და და პარ­ლა­მენ­ტმა 2019 წლის ბო­ლოს და­ამ­ტკი­ცა.

„ჩვენ ევ­რო­პუ­ლი და გერ­მა­ნუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბა შე­ვის­წავ­ლეთ, არა მარ­ტო კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა, არ­ამ­ედ სა­სა­მარ­თლოს პრაქ­ტი­კა და იურ­იდი­ული დოქ­ტრი­ნის მიდ­გო­მე­ბი. პრო­ფე­სო­რი ვინ­ტე­რი ამ­ბობ­და, რომ ჩვენს კა­ნონს თქვე­ნი კა­ნო­ნი ჯო­ბიაო, რად­გან გერ­მა­ნულ კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა­ში ნაკ­ლე­ბად არ­ის ას­ახ­ული ჩვე­ნი სა­სა­მარ­თლო პრაქ­ტი­კი­სა თუ იურ­იდი­ული დოგ­მა­ტი­კის უახ­ლო­ესი მიღ­წე­ვე­ბიო. ახ­ალი სამ­შე­ნებ­ლო კო­დექ­სი ით­ვა­ლის­წი­ნებს ევ­რო­პუ­ლი სტან­დარ­ტის რე­გუ­ლა­ცი­ებს. ის უარ­ყოფს მშე­ნებ­ლო­ბის ნაკ­ვეთ-ნაკ­ვეთ გან­ვი­თა­რე­ბას. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ და­სახ­ლე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა მოხ­დეს გა­აზ­რე­ბუ­ლად, მთე­ლი არე­ალ­ის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით და არა ერ­თი მე­სა­კუთ­რის ინ­ტე­რე­სე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე“, — აღ­ნიშ­ნავს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა.

მი­სი შე­ფა­სე­ბით, ქარ­თუ­ლი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ბა­ზა ევ­რო­პე­იზ­აცი­ის თვალ­საზ­რი­სით მეტ-ნაკ­ლე­ბად გა­მარ­თუ­ლია, პრობ­ლე­მე­ბი აღ­სრუ­ლე­ბის ეტ­აპ­ზე იკ­ვე­თე­ბა.

„სა­ქარ­თვე­ლო­ში ცალ­სა­ხად ბევ­რი ევ­რო­პუ­ლი ორი­ენ­ტა­ცი­ის კა­ნო­ნი გვაქ­ვს, მაგ­რამ აღ­სრუ­ლე­ბის კულ­ტუ­რის ნა­წილ­ში, რო­მე­ლიც აუც­ილ­ებ­ელია, რომ ევ­რო­პულ ღი­რე­ბუ­ლე­ბებ­თან თავ­სე­ბა­დი იყ­ოს, პრობ­ლე­მე­ბი იკ­ვე­თე­ბა. რო­დე­საც სამ­შე­ნებ­ლო კო­დექ­სზე ვსა­უბ­რობთ, ამ შემ­თხვე­ვა­შიც ან­ალ­ოგი­ური მდგო­მა­რე­ობაა, კა­ნო­ნის დო­ნე­ზე რე­გუ­ლა­ცი­ები გა­მარ­თუ­ლია, თუმ­ცა ჯერ-ჯე­რო­ბით აღ­სრუ­ლე­ბის ნა­წილ­ში სუს­ტია. სა­მარ­თალ­ში ყვე­ლა­ფერს თა­ვი­დან­ვე ვერ გათ­ვლი. ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­მარ­თალ­ში გვაქ­ვს ორი მი­მარ­თუ­ლე­ბით ნორ­მის შექ­მნის სა­შუ­ალ­ება: ერ­თი, რო­დე­საც ნორ­მა არ­ის კონ­დი­ცი­ური, ანუ ვი­ცით ზუს­ტად — რა შე­დეგს მი­ვი­ღებთ, რად­გან კონ­დი­ცი­ურ ნორ­მა­ში მო­ცე­მუ­ლია კონ­კრე­ტუ­ლი ინ­სტრუქ­ცი­ები და მე­ორე — დის­კრე­ცი­ული ტი­პის ნორ­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც გვაქ­ვს კომ­პლექ­სუ­რი სა­კითხე­ბის და­სა­რე­გუ­ლი­რებ­ლად. ამ შემ­თხვე­ვა­ში კონ­კრე­ტულ ინ­სტრუქ­ცი­ებს ვერ შე­იმ­უშ­ავ­ებ და ევ­რო­პუ­ლი სა­მარ­თლის მიდ­გო­მი­თაც ნორ­მა ლა­ვი­რე­ბის სა­შუ­ალ­ებ­ას უნ­და ტო­ვებ­დეს. გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­ში ძა­ლი­ან ბევ­რი დის­კრე­ცი­ული ნორ­მე­ბია, თუმ­ცა უმ­ეტ­ეს შემ­თხვე­ვა­ში მა­თი სწო­რად გა­მო­ყე­ნე­ბა ხდე­ბა. ჩვენ­თან სუ­ბი­ექ­ტუ­რი მიდ­გო­მე­ბი სჭარ­ბობს. ამ შემ­თხვე­ვა­ში გა­მო­სა­ვა­ლია, რომ აღ­სრუ­ლე­ბის ნა­წილ­ში უფ­რო მე­ტად გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი, მი­უკ­ერ­ძო­ებ­ელი, კე­თილ­სინ­დი­სი­ერი სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე გვყავ­დეს, რო­მე­ლიც დის­კრე­ცი­ულ დათ­ქმას კე­თილ­სინ­დი­სი­ერ­ად გა­მო­იყ­ენ­ებს. ეს პრო­ცე­სია… ვფიქ­რობ, ამ­ას ათ­წლე­ულ­ები დას­ჭირ­დე­ბა, რა­შიც გა­ნათ­ლე­ბამ გარ­დამ­ტე­ხი რო­ლი უნ­და შე­ას­რუ­ლოს“, — გან­მარ­ტავს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა.

კარ­გი პე­და­გო­გი­კის ფორ­მუ­ლა

კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა სა­მარ­თლის დარ­გით ჯერ კი­დევ სკო­ლის პე­რი­ოდ­ში და­ინ­ტე­რეს­და, სა­შუ­ალო გა­ნათ­ლე­ბა ჩხო­როწყუს რაიონის გიმ­ნა­ზი­აში მი­იღო, სა­დაც სა­მარ­თა­ლი, რო­გორც ცალ­კე სა­გა­ნი, 2 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ის­წავ­ლე­ბო­და.

„ძა­ლი­ან კარ­გი მას­წავ­ლე­ბე­ლი მყავ­და, თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის კურ­სდამ­თავ­რე­ბუ­ლი იყო. შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას სა­ფუძ­ვლი­ან­ად გვას­წავ­ლა სა­მარ­თლის შე­სა­ვა­ლი, სა­მო­ქა­ლა­ქო, სის­ხლის და ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ული სა­მარ­თლის მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბი. მახ­სოვს, სკო­ლის პე­რი­ოდ­ში თე­მა­ზეც ვმუ­შა­ობ­დი: „ეკ­ლე­სია-მო­ნას­ტრე­ბი და მა­თი უკ­ან­ას­კნე­ლი მღვდელ­მთავ­რე­ბი გა­საბ­ჭო­ებ­ამ­დე ჩხო­როწყუს რაიონში“. კვლე­ვამ 42-ე რეს­პუბ­ლი­კურ კონ­ფე­რენ­ცი­აში პირ­ვე­ლი ხა­რის­ხის სი­გე­ლი და­იმ­სა­ხუ­რა. საბ­ჭო­თა პე­რი­ოდ­ში ბევ­რი ეკ­ლე­სია და­ან­გრი­ეს, ხა­ტე­ბი გა­და­ყა­რეს, სა­სუ­ლი­ერო პი­რე­ბი „გაკ­რი­ჭეს“, ბევ­რი ის­ტო­რია იყო, რო­მე­ლიც საბ­ჭო­თა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ქმე­დე­ბებს უკ­ავ­შირ­დე­ბო­და. თე­მა­ზე მუ­შა­ობ­ის­ას მხა­რეთ­მცოდ­ნე­ობ­ის მუ­ზე­უმ­ის არ­ქივ­ში ვი­მუ­შა­ვე, მე-19 სა­უკ­უნ­ის ძველ სა­გა­ზე­თო სტა­ტი­ებს გა­ვე­ცა­ნი, გა­მო­კითხვე­ბი ჩა­ვა­ტა­რე უხ­უც­ეს­ებ­თან. მა­ინ­ტე­რე­სებ­და საკ­ვლე­ვი პრობ­ლე­მის უფ­ლებ­რი­ვი (სა­მარ­თლებ­რი­ვი) ნა­წი­ლი, რაც ძა­ლი­ან და­მეხ­მა­რა პრო­ფე­სი­ის არ­ჩე­ვი­სას გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბა­ში“, — იხ­სე­ნებს კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა.

რა შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს კარ­გი პე­და­გო­გი­კის ფორ­მუ­ლა? — კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა ამ­ბობს, რომ ცალ­სა­ხად მხო­ლოდ პრაქ­ტი­კა­ზე ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი სწავ­ლე­ბა არ არ­ის საკ­მა­რი­სი კრი­ტე­რი­უმი, თუმ­ცა ამ კომ­პო­ნენ­ტის გა­რე­შე პრო­ფე­სი­ონ­ალი კად­რის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლია.

„იურ­იდი­ულ ფა­კულ­ტეტს აქ­ვს კლი­ნი­კე­ბი, სა­დაც სტუ­დენ­ტე­ბი სტა­ჟი­რე­ბას გა­დი­ან. ჩვე­ნი პრო­ფე­სუ­რა სას­წავ­ლო პრო­ცეს­ში აქ­ტი­ურ­ად იყ­ენ­ებს სა­სა­მარ­თლო გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბებს, რაც ას­ევე პრაქ­ტი­კუ­ლი კომ­პო­ნენ­ტია. ვფიქ­რობ, ის, ვინც მაქ­სი­მა­ლუ­რად იყ­ენ­ებს უნ­ივ­ერ­სი­ტეტ­ში მი­ღე­ბულ ცოდ­ნას, მზად არ­ის პრო­ფე­სი­ული ად­გი­ლის და­სამ­კვიდ­რებ­ლად. თუმ­ცა, მხო­ლოდ პრაქ­ტი­კუ­ლი უნ­არ-ჩვე­ვე­ბის სწავ­ლე­ბა ცალ­სა­ხად არ­ას­წო­რია. ჩე­მი, რო­გორც პე­და­გო­გის, მე­თო­დი მო­იც­ავს სტუ­დენ­ტის­თვის სის­ტე­მუ­რი ცოდ­ნის მი­წო­დე­ბას. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია სა­მარ­თლის ინ­ტერ­ნა­ცი­ონ­ალ­იზ­აცი­ის ელ­ემ­ენ­ტე­ბის გაც­ნო­ბა, რო­დე­საც ერ­ოვ­ნულ სა­მარ­თალს ვას­წავ­ლი, იქ აუც­ილ­ებ­ლად შე­მო­მაქ­ვს უცხო­ური სა­მარ­თლის ნა­წი­ლიც შე­და­რე­ბი­თი თვალ­საზ­რი­სით ერ­ოვ­ნულ სა­მარ­თალ­თან. ეს აუც­ილ­ებ­ელია იმ­ის­თვის, რომ სტუ­დენ­ტებს ხედ­ვის ჰო­რი­ზონ­ტი გა­ვუ­ფარ­თო­ოთ და მათ ნე­ბის­მი­ერი პრაქ­ტი­კუ­ლი ქე­ის­ის ზო­გად სა­მარ­თლებ­რივ ჭრილ­ში გა­ან­ალ­იზ­ება შეძ­ლონ“, — გან­მარ­ტავს პრო­ფე­სო­რი.

კო­ბა ყა­ლი­ჩა­ვა ევ­რო­პულ პარ­ტნი­ორ უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტებ­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბა­ზეც სა­უბ­რობს. მან მა­გის­ტრა­ტუ­რის სა­ფე­ხუ­რი, 2009 წელს, კი­ოლ­ნის უნ­ივ­ერ­სი­ტეტ­ში და­ამ­თავ­რა. ამ დროს ევ­რო­პულ პარ­ტნი­ორ უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტებ­თან გაც­ვლი­თი პროგ­რა­მე­ბი ჯერ კი­დევ არ იყო ის­ეთი მას­შტა­ბუ­რი, რო­გორც დღეს, თუმ­ცა მა­შინ საზღვარ­გა­რეთ გა­ნათ­ლე­ბა­მი­ღე­ბულ­მა თა­ობ­ამ დღეს უკ­ვე იურ­იდი­ული გა­ნათ­ლე­ბის სფე­რო­ში გად­მო­იტ­ანა და და­ამ­კვიდ­რა სწავ­ლე­ბის ის სტან­დარ­ტი და გა­მოც­დი­ლე­ბა, რო­მე­ლიც პარ­ტნი­ორ უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტებ­შია.

„ამ დროს იწ­ერ­ებ­ოდა ქარ­თუ­ლი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა და­სავ­ლუ­რი სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­ის დახ­მა­რე­ბით, მაგ­რამ გან­მარ­ტე­ბე­ბი, კა­ნო­ნის კო­მენ­ტა­რე­ბი და მეც­ნი­ერ­ული კვლე­ვე­ბი არ გვქონ­და. დღეს უკ­ვე გვაქ­ვს და მიმ­დი­ნა­რე­ობს მუ­შა­ობა აღ­ნიშ­ნუ­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბით. ას­ევე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ პარ­ტნი­ორი უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტე­ბი გერ­მა­ნი­იდ­ან პერ­მა­ნენ­ტუ­ლად გვიგ­ზავ­ნი­ან სა­მეც­ნი­ერო-სას­წავ­ლო ლი­ტე­რა­ტუ­რას. აქ ას­წავ­ლი­ან უცხო­ეთ­ში გა­ნათ­ლე­ბა­მი­ღე­ბუ­ლი პრო­ფე­სო­რე­ბი, შე­სა­ბა­მი­სად, ვფიქ­რობ, ხა­რის­ხი­ანი თა­ნა­მედ­რო­ვე გა­ნათ­ლე­ბის მი­ღე­ბა დღეს აქ­აც ცალ­სა­ხად შე­საძ­ლე­ბე­ლია“, — გან­მარ­ტავს პრო­ფე­სო­რი.