„ებრაული კულტურის ამაგდარი საქართველოში“ – ასეთი საპატიო  წოდების მატარებელია  ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, მკვლევარი, ებრაისტი, მთარგმნელი ზაირა დავარაშვილი, რომელსაც თსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის აღმოსავლეთმცოდნეობის ს/ს ინსტიტუტმა  და ისრაელის ცენტრმა  უდიდესი სითბოთი, პატივისცემითა და სიყვარულით სავსე შეხვედრა მოუწყო თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში.  შეხვედრას ესწრებოდნენ  მისი ქართველი და ებრაელი კოლეგები, თანამოაზრეები, მეგობრები, ახალგაზრდები,  რომლებიც  საოცარი  გულწრფელობით  გამოხატავდნენ  უდიდეს სიყვარულსა და პატივისცემას  ქალბატონი ზაირას მიმართ. 

„ჩვენ აქ შევიკრიბეთ, რომ მადლობა ვუთხრათ არაჩვეულებრივ ქალბატონს, ისტორიის მეცნიერებათა  დოქტორს, ეთნოლოგს, მთარგმნელს, პედაგოგ ზაირა  დავარაშვილს.  იგი  ორი  ერის  ღირსეული შვილია და მას სამართლიანად   უწოდებენ ქართველ  ებრაელთა დიდებულ ქალბატონს. საქართველომ იცის – როგორ დააფასოს თავისი ღირსეული შვილები, თბილისმაც იცის  – როგორ მიაგოს პატივი ღირსეულ თბილისელებს  და  უნივერსიტეტმაც იცის – როგორ დააფასოს  თავის კედლებში აღზრდილი… სწორედ ამიტომ, ქალბატონი ზაირა ღირსების ორდენოსანი და თბილისის საპატიო მოქალაქეა. ის სამაგალითო საზოგადო მოღვაწეა, რომელიც საქმიანობს სხვადასხვა მიმართულებით. მისი მოღვაწეობა ხანუქაზე ანთებული ერთი სანთელია,  რომელიც სხვა სანთლებთან ერთად  სამყაროს გულის გასათბობად ანთია“, – განაცხადა  თსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანმა, პროფესორმა   ნანა გაფრინდაშვილმა, რომელმაც თსუ-ში   ებრაისტიკის დარგის განვითარების მნიშვნელობაზე, თსუ-ში ისრაელის ცენტრის  მიზნებსა და საქმიანობაზე ისაუბრა.

თსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნ­ი­ე­რე­ბათა ფაკულტეტის აღმო­სავ­ლეთ­მცოდ­ნეობის ინს­­ტიტუტის ხელმძღვანელი,  პროფესორი   დარეჯან გარდავაძე  ქართულ-ებრაული ურთიერთობების განმტკიცების საქმეში ზაირა  დავარაშვილის   მოღვაწეობას შეეხო და აღნიშნა, რომ სწორედ ასეთი ერთგული ადამიანები   აძლიერებენ  და  ინახავენ  ორი ერის ურთიერთობის იმ ძირძველ ტრადიციებს, რომლებიც  მსოფლიოს მასშტაბით უპრეცედენტოა.

პროფესორმა ლალი გულედანმა  შეხვედრაზე  ზაირა დავარაშვილის მოღვაწეობის ასპექტი  წარმოაჩინა: „ყველასთვის ცნობილია ებრაულ სახლში მის მიერ ორგანიზებული ღონისძიებები, რომელიც ქართული ებრაული თემის ნამდვილ დღესასწაულს წარმოადგენდა. ბევრჯერ დავსწრებივარ ამ დღესასწაულებს და ყოველთვის აღფრთოვანებული ვრჩებოდი ქალბატონი ზაირას ორგანიზატორული ნიჭით. დღეს ჩემი გამოსვლით ვეცდები  – ქალბატონი ზაირა წარმოგიდგინოთ სხვა კუთხით, სხვა უნარით, როგორც თანაავტორი ძალიან საინტერესო წიგნისა სახელწოდებით – „სახელები და ცნებები „თანახიდან“. ეს მნიშვნელოვანი კრებული გამოიცა 2012 წელს  გამომცემლობა „ვექტორის“ მიერ.

პირველ რიგში, ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ განმარტებითი ლექსიკონი  (ქართულ ენაზე გამოცემული), უკვე დიდი მონაპოვარია, რამდენადაც, ზოგადად,  ნებისმიერ ენაზე გამოცემული ლექსიკონი ენისთვის დიდი საგანძურია; მითუმეტეს, როცა საკითხი ეხება უნიკალურ ებრაულ ენას, რომელსაც განვითარების თვალსაზრისით მსოფლიოში  არ აქვს ანალოგი. ის ერთადერთია, რომელიც სახელმწიფო ენად იქცა იმ ხალხის მიერ, რომელიც მსოფლიოში გაბნეული მუდმივად იყენებდა მას სინაგოგებში ლოცვის დროს. ეს ენა საუკუნეების მანძილზე წმინდა ენად იწოდებოდა, ვინაიდან ამ ენაზე დაიწერა წმინდა წიგნი ბიბლია (ებრაულად – თანახი).

დაუჯერებელია, მაგრამ ფაქტია, რომ ისეთ რწმენით აღსავსე და ტრადიციების მოყვარულ თუ დამცველ თემს, როგორიც საქართველოს უძველესი ებრაული თემია, ამ წიგნის გამოცემამდე ქართულ ენაზე ანალოგიური სახის საცნობარო ლიტერატურა არ გააჩნდა, რაც დაინტერესებული მკითხველისთვის ფრიად აძნელებდა თორისა და თანახის სხვა წიგნების სათანადო დონეზე აღქმასა და გაგებას. ანალოგიური საცნობარო ლიტერატურა, ხშირ შემთხვევაში, სამაგიდო წიგნად იქცევა ხოლმე როგორც ებრაისტიკის მიმართულების სტუდენტებისთვის, ისე რელიგიური წიგნების ცოდნით გაღრმავების მსურველთათვის“, – განაცხადა  ლალი გულედანმა, რომელმაც წიგნის აქტუალურობაზე და  აგებულებაზეც ისაუბრა.

შეხვედრაზე ებრაელთა გამავრცელებელი კომიტეტის „ჯოინთი“-ს დირექტორის ზოჰარ დავიდის სიტყვაც წაიკითხეს, რომელიც პირადად ვერ ესწრებოდა ღონისძიებას. 

„მაქვს პატივი  – ვიცნობდე  თბილისის ებრაული სათემო სახლის დიასახლისს და  ყველაზე ცნობად საქართველოს ქართულ-ებრაული ორგანიზაციის (,,კლუბი 26 საუკუნე”) წარჩინებულ ხელმძღვანელს ზაირა დავარაშვილს.  „თბილი სახლი“ ავლაბარში სწორედ ის კერაა, სადაც ადამიანებს, აგერ უკვე 2 ათეული წელია, უხარიათ სტუმრობა. თბილისის ებრაული სათემო სახლი ჩემთვის და კიდევ უთვალავი ადამიანისთვის  ასოცირდება  ბატონ რევაზ შათაშვილთან, როგორც აღნიშნული სახლის მასპინძელთან და ქალბატონ ზაირა დავარაშვილთან, როგორც ამ სახლის უბადლო დიასახლისთან. ეს ტანდემი მრავალი წელი ორგანიზებას უწევდა უამრავ შეხვედრას, როდესაც ქალბატონი ზაირას მიერ ჩატარებული საღამოები  ღრმად აღწევდა სტუმართა გულებში  და სამუდამოდ იმკვიდრებდა იქ ადგილს. ყველა, ვინც პირველად ეზიარებოდა ქალბატონი ზაირას მიერ ჩატარებულ საღამოს, მოუთმენლად ელოდა მორიგ შეხვედრას. ქალბატონ ზაირას არასდროს არ გამორჩენია არცერთი მიმდინარე აქტუალური თემა, ჩამოსული სტუმარი თუ სხვა მნიშვნელოვანი ამბავი. მას გულწრფელად სტკივა ყველას ტკივილი და ბედნიერია ყოველთვის თითოეული ადამიანის მცირე წარმატებითაც კი. აურა, რომელიც სუფევს ქალბატონი ზაირას ჩატარებულ საღამოებზე, იმდენად გადამდებია ახლად შემოსული სტუმრისათვის, რომ შეხვედრები  3 და 4 საათს გრძელდება, არავის ეჩქარება მათი დასრულება… მის მიერ ჩატარებულ ღონისძიებებზე, მაღალი ალბათობით, შეხვდებით საქართველოს, ისრაელისა თუ სხვათა დიასპორაში მოღვაწე ძალიან ცნობად სახეებს, დიპლომატებს, ვარსკვლავებს, რომლებიც მოიჩქარიან ღონისძიებაზე დასასწრებად იქ მყოფ ადამიანებთან საურთიერთოდ და სიამოვნების მისაღებად.

ქალბატონი ზაირა დავარაშვილი თანამედროვეობაში არის ბრენდი, რომელიც შვა თბილისმა ქართულ-ებრაული ურთიერთობების საფერებლად და განსამტკიცებლად!  ქალბატონმა ზაირამ სხვებთან ერთად უმაღლეს ხარისხში აიყვანა ეს ურთიერთობა და მის მიერ შეტანილი წვლილი განსაკუთრებული და განუზომელია“… – ამბობს  ზოჰარ დავიდი, რომელმაც  ამაგდარ ქალბატონს ჯანმრთელობა, მხნეობა და კეთილდღეობა უსურვა.

ზაირა დავარაშვილის სამეცნიერო  მოღვაწეობის შესახებ თავისი აზრი წერილობით გადმოსცა ეთნოლოგმა, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორმა თამილა ცაგარეიშვილმა,  რომელმაც ხაზი გაუსვა  ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორის – ზაირა დავარაშვილის  საქმიანობას,  რომელმაც მნიშვნელოვანი კვალი გაავლო ქართული ეროვნული მეცნიერების – ეთნოგრაფიის ისტორიის განვითარებაში: „გააცოცხლა  და ისტორიას დაუბრუნა ეთნოგრაფიული სკოლის  პირველი თაობის ცნობილი მოღვაწის, პროფესორ გერცელ  ჩაჩაშვილის ნათელი სახე და დამსახურება ქართველი ხალხის წინაშე. ეთნოგრაფიული  მეცნიერების ფუძემდებელი, აკადემიკოსი გიორგი ჩიტაია ხშირად გულდაწყვეტით აღნიშნავდა, რომ ქართული ეთნოგრაფია ვალშია გ. ჩაჩაშვილის წინაშე, რადგან მისი ღვაწლი სათანადოდ ვერ იქნა შეფასებულიო. ამ ნაკლის შევსება თავის თავზე აიღო ზაირა დავარაშვილმა, რომელმაც შეუძლებელი შეძლო: მან არა მხოლოდ თავი მოუყარა მეცნიერის უკვე ბიბლიოგრაფიულ იშვიათობად ქცეულ ნაშრომებს, არამედ მიაკვლია დაკარგულად მიჩნეულ მის ფუნდამენტალურ ნაშრომსაც – ,,ხალხური ფეიქრობა საქართველოში“. მან ქართულ-ებრაულ საზოგადოებას გაუცოცხლა დიდი მოჭირნახულე მეცნიერი, რომელმაც მთელი თავისი შეგნებული ცხოვრება მეცნიერებას შესწირა. სწორედ ზაირა დავარაშვილის დამსახურებაა, რომ  გ. ჩაჩაშვილს  დღეს თანაბრად მიაგებენ პატივს ქართველი და ებრაელი მეცნიერები“, – აღნიშნა ეთნოლოგმა  თამილა ცაგარეიშვილმა.

საღამოზე ყოველი გამომსვლელის  მისალმება   გაჯერებული იყო  დიდი გულწრფელობით, მადლიერებითა და  პატივისცემით  ქალბატონ ზაირა დავარაშვილისადმი.

,,ჩემი მოკრძალებული სურვილია, შევეხო და გავუზიარო ადამიანებს ის ამაღლებული განცდა, რაც ამ ორი ერის წარსულ და მომავალ  ურთიერთობებშია ჩადებული. დღევანდელ საღამოს ჩემმა უნივერსიტეტელმა კოლეგებმა დამარქვეს „ამაგდარი“. ბევრი  ვიფიქრე – რით დავიმსახურე  ეს პატივი, მაგრამ თვალი რომ გადავავლე ჩემს მოღვაწეობას, მივხვდი, რომ  ერთი აგური მეც დამიდევს  ორი ერის  კეთილგანწყობილი ურთიერთობების მშენებლობის საქმეში. ქართველი  ხალხი ჩვენ  ყოველთვის გამორჩეულად, პატივისცემით გვექცეოდა, რითაც მსოფლიო ხალხების გაოცებას იწვევდა, ებრაელ ერში კი – ქართველების მიმართ მადლიერებისა და ურთიერთთანადგომის გრძნობას.

სწორედ ადამიანური ურთიერთობების ისტორიები აცოცხლებს კულტურათა დიალოგსა და ტოლერანტობას. ჩვენს ირგვლივ ბევრია ცნობილი თუ უცნობი ისტორიები, რომელთა კვლევა, წარმოჩენა და მომავალი თაობებისთვის გადაცემა მნიშვნელოვანია“, – განაცხადა  ზაირა დავარაშვილმა, რომელმაც დიდი მადლობა გადაუხადა შეხვედრის ორგანიზატორებს,  კოლეგებს ასეთი გულთბილი და ემოციებით სავსე  საღამოსთვის.