მარიამ ლოლაშვილი ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ახალი და უახლესი ისტორიის მიმართულების  მაგისტრატურის მეორე კურსის სტუდენტია.  სტუდენტობის პირველივე წლებიდან აქტიურად არის ჩართული სხვადასხვა აქტივობებში, განსაკუთრებით სამეცნიერო კონფერენციებში.  გასულ სემესტრში მონაწილეობა მიიღო თსუ-ს კულტურის კვლევების ინსტიტუტის ორგანიზებით გამართულ მე-9 სამეცნიერო კონფერენციაზე („კულტურა, იდენტობა, პოლიტიკა”). მისი საკონფერენციო თემა შეეხებოდა „ისტორიის რეპრეზენტაციას და მის მნიშვნელობას თანამედროვე კონფლიქტებში“; ასევე დაწერა სტატია ესპანელი ლექტორის შესახებ სათაურით „ესპანელის თვალით დანახული ფიროსმანობის დღესასწაული“, რომელიც თავის  მშობლიურ მხარეში, ქიზიყში  მიიწვია კურსელებთან ერთად ფიროსმანობის დღესთან დაკავშირებით. მისი ერთ-ერთი საკონკურსო ნაშრომი კი ბასკეთის თემატიკას მიეძღვნა, რომელმაც გამარჯვება მოუტანა.  

 „ბასკეთის  მიმართ  ინტერესი ჯერ კიდევ ბაკალავრიატზე სწავლის  პერიოდში გამიჩნდა, როდესაც, კულტურის კვლევების პარალელურად, ესპანური ფილოლოგიის მიმართულებაზე ვსწავლობდი.  ერთ-ერთი თემა სწორედ პირენეის ნახევარკუნძულზე აღიარებულ ოფიციალურ ენებს  ეხებოდა. ჩემი ყურადღება მიიპყრო ბასკეთის მხარემ. მისი ისტორიის, ფოლკლორის, ენისა და კულტურის შესწავლის დროს მეტად საინტერესო და საყურადღებო აღმოჩნდა ის პარალელები, რომლებიც ბასკურ და ქართულ კულტურებს შორისაა. გარდა ამისა, ამ ხალხის განსხვავებულობამ და იდუმალებამ ძალიან დიდი სურვილი გამიჩინა თავად გავცნობოდი და გამეგო მეტი ბასკების და მათი ისტორიის შესახებ. სწორედ ამიტომ გადავწყვიტე აღნიშნული საკითხის დაწვრილებით შესწავლა. ლექტორებთან გავიარე კონსულტაცია არსებული ლიტერატურის კუთხით (მადლობა ბატონ გივი ბოლოთაშვილსა და ნინო ჭრიკიშვილს) და შევუდექი მუშაობას. აქვე აღვნიშნავ, რომ შესწავლა და პირადი დამოკიდებულების გამოვლენის პროცესი მეტად საინტერესო აღმოჩნდა ჩემთვის“, – ამბობს მარიამი.

აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ  სტატიაში  განხილულია ბასკების ეთნოგენეზის საკითხიდან დღემდე შემორჩენილ წეს-ჩვეულებებსა და ტრადიციებზე.  აღნიშნულ ესეში პასუხია გაცემული  შემდეგ კითხვებზე: რა ურთიერთმიმართებაა ქართველებსა და ბასკებს შორის? კულტურული ცხოვრების რომელ ასპექტში ვლინდება საერთო ნიშნები? რა შეიძლება იყოს აღნიშნული მსგავსების მიზეზები?

მარიამის სურვილია იმოგზაუროს ბასკეთის მხარეში, რათა საკუთარი თვალით ნახოს და გაანალიზოს ის მსგავსებები, რასაც დამოუკიდებლად გაეცნო.  გარდა ამისა, მომავალში გეგმავს  ქართველი ავტორების გარდა გაეცნოს სხვა უცხოელ ავტორებს, რომლებიც ასევე ამსგავსებენ ბასკურ კულტურას, ენას, ყოფას კავკასიურ ოჯახთა წარმომადგენლებს. მისი აზრით, ეს  საუკეთესო შესაძლებლობა იქნება საკითხის კრიტიკული გაანალიზებისთვის.

სამეცნიერო საქმიანობის გარდა, მარიამ ლოლაშვილს სხვა ბევრი  გატაცება აქვს: „ჩემი ცხოვრება ერთფეროვანი არასდროს ყოფილა. ბავშვობაში აქტიურად ვხატავდი, შევისწავლიდი ვიოლინოზე და ფორტეპიანოზე დაკვრას, ასევე ვმღეროდი  დებთან ერთად, მათთან  ერთად მონაწილეობას ვიღებდი სხვადასხვა სახის კონკურსებში „დების ტრიოს“ სახელით. საგუნდო საზოგადოების მიერ ორგანიზებულ კონკურსში დავიკავეთ პირველი ადგილი და მივიღეთ ოქროს მედალი, ფოლკლორისა და გალობის კატეგორიაში. კავკასიის საერთაშორისო ფესტივალზე გამარჯვების შემდეგ კი გავემგზავრეთ ბულგარეთში, საიდანაც გრანპრი  ჩამოვიტანეთ. რაც შეეხება ,,თსუ კაპელას“, ასევე გამარჯვებულები ვართ საგუნდო საზოგადოების მიერ ორგანიზებული კონკურსის აკადემიური ჟანრის კატეგორიაში. 1 წლის უკან კი ვიყავით საბერძნეთის ქალაქ პარალიაში, სადაც ,,თსუ კაპელამ“ გრანპრი მოვიპოვეთ. მანამდე კონსერვატორიის სტუდენტებთან და ლექტორებთან ერთად ვიყავით ბაქოში, სადაც აკადემიური ქართული საშემსრულებლო ხელოვნება გავაცანით მსმენელს.  წლების განმავლობაში ვმღეროდი ანსაბლში ,,მანდილი“. მიყვარს ქართული და ლათინო-ამერიკული ცეკვების შესწავლა-შესრულება. თბილისში სწავლის გაგრძელების შემდეგ  დღემდე ვმღერი „თსუ კაპელას“ აკადემიურ-სტუდენტურ გუნდში,  ბოლო წლებში  კი დავინტერესდი ძერწვითა და კერამიკის მოხატვით, რაც ჩემთვის ნამდვილად რელაქსაციაა“,  –  ამბობს მარიამი.   

რაც შეეხება სამომავლო გეგმებს:  მარიამი კულტურის კვლევებზე სწავლის პერიოდში დაინტერესდა  იდენტობის ერთ-ერთი მთავრი მახასიათებლით – ენით და მისი მნიშვნელობით, მისი აზროვნების ფორმებით და შესაძლებლობებით. „აქედან იწყება ჩემი აქტიური სურვილი ენების შესწავლისა არა როგორც მხოლოდ საკომუნიკაციო საშუალება, არამედ როგორც განსხვავებული მსოფლაღქმა და სააზროვნო სისტემა. შევისწავლე და დღემდე განვაგრძობ  ინგლისური, რუსული, ესპანური, თურქული ენების სწავლას. სამომავლოდ მსურს მაღალ დონეზე შევისწავლო ეს ენები, რათა დედანში გავეცნო ჩემთვის საინტერესო თემაზე შექმნილ სხვადასხვა ავტორების შემოქმედებას“,  –  ამბობს მარიამ ლოლაშვილი.