როგორ უმკლავდება გამოცემების მენეჯერი მარიკა ერქომაიშვილი ფენომენს, როცა ,,წიგნი ეძახის”

თარიღი: 2022-06-18 16:01:49

ნა­ტო ობ­ოლ­აძე

„ფურ­ცე­ლი უც­ნა­ურია, ენ­ერ­გი­ას ის­რუ­ტავს. ყო­ველ­თვის იგ­რძნო­ბა, რო­დე­საც ინ­ტე­რე­სით, სიყ­ვა­რუ­ლით არ­ის გა­კე­თე­ბუ­ლი. არ­სე­ბობს ფე­ნო­მე­ნი — „წიგ­ნმა და­მი­ძა­ხა“, სა­ნამ მას აიღ­ებ და გა­დაშ­ლი, რა­ღაც გე­ძა­ხის, სხვა­ნა­ირი ენ­ერ­გე­ტი­კა მო­დის. ხელ­ნა­წე­რი სხვა­ნა­ირ­ად იკ­ითხე­ბა, ნა­ბეჭ­დი — სხვა­ნა­ირ­ად. კარ­გი წიგ­ნის გა­მო­ცე­მას ბევ­რი ფაქ­ტო­რი გა­ნა­პი­რო­ბებს,“ — ამ­ბობს მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი, ფი­ლო­ლო­გი­ის დოქ­ტო­რი, რო­მე­ლიც ამ დრო­ის­თვის თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბის სა­მეც­ნი­ერო გა­მო­ცე­მე­ბის მე­ნე­ჯე­რია.

თსუ-ის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ერ­თა­დერ­თია, რო­მე­ლიც თით­ქმის ერ­თი სა­უკ­უნეა აკ­ად­ემი­ური სა­მეც­ნი­ერო პრო­ფი­ლით მუ­შა­ობს. აქ წე­ლი­წად­ში 160-200-მდე გა­მო­ცე­მა მუ­შავ­დე­ბა (იგ­ულ­ის­ხმე­ბა არა მხო­ლოდ კვლე­ვე­ბი და სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ები, არ­ამ­ედ თარ­გმა­ნე­ბი, სა­მეც­ნი­ერო კონ­ფე­რენ­ცი­ებ­ის მა­სა­ლე­ბი, ლექ­სი­კო­ნე­ბი და ა.შ.). გა­მომ­ცემ­ლო­ბა­ში 9 რე­დაქ­ტო­რი მუ­შა­ობს, რომ­ლე­ბიც, თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის ფა­კულ­ტე­ტე­ბი­სა და კვლე­ვი­თი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბის ბა­ზა­ზე, მეც­ნი­ერ­ებ­ის თით­ქმის ყვე­ლა დარ­გში გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ულ კვლე­ვებს არ­ედ­აქ­ტი­რებს და წიგ­ნე­ბად აყ­ალ­იბ­ებს…

ტერ­მი­ნო­ლო­გია სა­მეც­ნი­ერო რე­დაქ­ტო­რე­ბის­თვის ნო­მერ პირ­ვე­ლი გა­მოწ­ვე­ვაა

სა­მუ­შაო პრო­ცე­სის დროს რე­დაქ­ტო­რე­ბი არა­ერ­თი გა­მოწ­ვე­ვის წი­ნა­შე დგე­ბი­ან, გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­შინ, რო­დე­საც საქ­მე დარ­გობ­რივ სა­მეც­ნი­ერო ტერ­მი­ნო­ლო­გი­ას ეხ­ება, რად­გან გლო­ბა­ლი­ზა­ცი­ის პი­რო­ბებ­ში, მეც­ნი­ერ­ებ­ის სწრა­ფი გან­ვი­თა­რე­ბის ტემ­პთან შე­და­რე­ბით, ქარ­თულ ენ­აზე სა­მეც­ნი­ერო აპ­არ­ატ­ის შექ­მნის პრო­ცე­სი გა­ჭი­ან­ურ­ებ­ულია.

„ტერ­მი­ნო­ლო­გია სა­მეც­ნი­ერო რე­დაქ­ტო­რე­ბის­თვის ნო­მერ პირ­ვე­ლი გა­მოწ­ვე­ვაა. დარ­გობ­რი­ვი ტერ­მი­ნო­ლო­გია უმ­ეტ­ეს­ად არ არ­სე­ბობს, ტექ­ნო­ლო­გი­ებ­ის გან­ვი­თა­რე­ბამ ახ­ალი სიტყვე­ბი გა­აჩ­ინა და ამ­აზე შე­თან­ხმე­ბაა სა­ჭი­რო. ეს ძა­ლი­ან შრო­მა­ტე­ვა­დი სა­მუ­შაოა, რა­ზეც ად­რე მთე­ლი კო­მი­სი­ები მუ­შა­ობ­დნენ და რა­საც ახ­ლა ცალ­კე­ული პი­რე­ბი აგ­რძე­ლე­ბენ. შე­სა­ბა­მი­სად, ძა­ლი­ან რთუ­ლია ტერ­მი­ნე­ბის ქარ­თულ ენ­აზე მორ­გე­ბა. ამ­ის­თვის შენ უნ­და იც­ოდე ის ენ­ები, სა­იდ­ან­აც ეს ტერ­მი­ნი შე­მო­დის, უნ­და იც­ოდე სად ჩა­იხ­ედო, ან უნ­და იც­ოდე შენს ენ­აში რა ვა­რი­ან­ტე­ბი გაქ­ვს და რო­მე­ლი მი­ეს­ად­აგ­ება მას“, — გან­მარ­ტავს მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი.

ხში­რად გვი­წევს „ბეწ­ვის ხიდ­ზე გავ­ლა”

წიგ­ნის გა­მო­ცე­მა რამ­დე­ნი­მე ეტ­აპს მო­იც­ავს — და­წე­რა, რე­დაქ­ტი­რე­ბა, და­კა­ბა­დო­ნე­ბა, რე­დაქ­ტი­რე­ბა… და, ალ­ბათ, კი­დევ ერ­თხელ რე­დაქ­ტი­რე­ბა… თი­თოეული ეტ­აპი და­მა­ტე­ბით კი­დევ რამ­დე­ნი­მე ქვე­ეტ­აპს ით­ვა­ლის­წი­ნებს და ასე შემ­დეგ მა­ნამ­დე, სა­ნამ რე­დაქ­ტო­რი და ავ­ტო­რი კონ­სენ­სუ­სამ­დე არ მივ­ლენ. შე­სა­ბა­მი­სად, ამ რთულ პრო­ცეს­ში მთა­ვა­რი ავ­ტო­რი­სა და რე­დაქ­ტო­რის შე­თან­ხმე­ბუ­ლი მუ­შა­ობაა, რომ სათ­ქმე­ლი ქარ­თუ­ლად, სა­თა­ნა­დო ტერ­მი­ნო­ლო­გი­ით და ქარ­თუ­ლი ენ­­ის წე­სე­ბის დაც­ვით და­იწ­ერ­ოს.

„გა­მოწ­ვე­ვაა თვი­თონ ქარ­თუ­ლი ენა, რო­მე­ლიც ვი­თარ­დე­ბა. ბევ­რი წე­სი ჯერ კი­დევ და­უდ­გე­ნე­ლია. ხში­რად გვი­წევს „ბეწ­ვის ხიდ­ზე გავ­ლა“ და შეგ­ნე­ბუ­ლად გარ­კვე­ული წე­სე­ბის­თვის გვერ­დის ავ­ლა. ხში­რად ავ­ტო­რე­ბი „ხმა­ლა­მო­ღე­ბუ­ლე­ბიც იბ­რძვი­ან“ და რა­ღაც რე­დაქ­ტორ­მაც უნ­და დათ­მოს. თუმ­ცა, შე­მიძ­ლია გითხრათ, რომ რე­ალ­ურ­ად წიგ­ნის სა­ბო­ლოო სა­ხის შექ­მნა­ში რე­დაქ­ტო­რი უდ­იდ­ეს როლს თა­მა­შობს, რად­გან ხში­რად ძა­ლი­ან „ნედ­ლი“ მა­სა­ლა შე­მო­დის“, — გვიყ­ვე­ბა თსუ სა­მეც­ნი­ერო გა­მო­ცე­მე­ბის მე­ნე­ჯე­რი.

„ინ­ტე­ლექ­ტუ­ალ­თა (ავ­ტო­რი-რე­დაქ­ტო­რი) ჭი­დი­ლის“ მი­ზა­ნი ახ­ალი წიგ­ნის და­ბა­დე­ბაა, სა­დაც თი­თოეული წი­ნა­და­დე­ბა, ფო­ტო, გა­რე­კა­ნი, სას­ვე­ნი ნიშ­ნე­ბი და სქო­ლი­ოს ხა­ზე­ბიც კი ერთ მთლი­ან­ობ­ად შე­იკ­ვრე­ბა და შე­იძ­ენს უნ­არს, რო­მელ­საც მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი „წიგ­ნის ძა­ხი­ლის“ ფე­ნო­მენს უწ­ოდ­ებს.

ფურ­ცელ­თან მარ­ტო დარ­ჩე­ნა ერ­თგვარ „გა­შიშ­ვლე­ბას“ გუ­ლის­ხმობს

გა­მოწ­ვე­ვებ­თან გამ­კლა­ვე­ბი­სას მნიშ­ვნე­ლო­ვან როლს ენ­ებ­ის ცოდ­ნაც თა­მა­შობს. „სრულ­ყო­ფი­ლად ვფლობ-თქო ვერ ვიტყვი, მაგ­რამ რამ­დე­ნი ენა მის­წავ­ლია, გეტყვით“ — გვე­უბ­ნე­ბა მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი და საკ­მა­ოდ გრძელ ჩა­მო­ნათ­ვალს გვთა­ვა­ზობს — ლა­თი­ნუ­რი და ძვე­ლი ბერ­ძნუ­ლი, რო­მე­ლიც მი­სი უშუ­ალო სპე­ცი­ალ­ობაა, ას­ევე რუ­სუ­ლი, ინ­გლი­სუ­რი, ახ­ალი ბერ­ძნუ­ლი და გერ­მა­ნუ­ლი. ახ­ალი ბერ­ძნუ­ლი თე­სა­ლო­ნი­კის უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის ახ­ალი ბერ­ძნუ­ლი ენ­ის სკო­ლა­ში შე­ის­წავ­ლა, გერ­მა­ნუ­ლი კი გო­ეთ­ეს ინ­სტი­ტუტ­ში და ინ­სტი­ტუ­ტის ერთ-ერ­თი პირ­ვე­ლი კურ­სდამ­თავ­რე­ბუ­ლი გახ­და.

„ჩე­მი პო­ზი­ცი­ისა და ფუნ­ქცი­ებ­ის მი­უხ­ედ­ავ­ად, რე­დაქ­ტი­რე­ბის პრო­ცეს­ში მეც ვერ­თვე­ბი-ხოლ­მე. ძი­რი­თა­დად ნა­თარ­გმნ წიგ­ნებს ვკი­დებ ხელს მა­შინ, რო­დე­საც ფორ­სმა­ჟო­რი გვაქ­ვს. ვფიქ­რობ, რომ არა ენ­ებ­ის ცოდ­ნა, რე­დაქ­ტო­რის საქ­მეს ჩემ­თვის და­მაკ­მა­ყო­ფი­ლებ­ლად ვერ გა­ვა­კე­თებ­დი. გა­მომ­ცემ­ლო­ბა­ში გვყავს არ­აჩ­ვე­ულ­ებ­რი­ვი რე­დაქ­ტო­რე­ბი, მათ შო­რის არი­ან ახ­ალ­გაზ­რდა კად­რე­ბი, ას­ევე დი­დი გა­მოც­დი­ლე­ბის მქო­ნე სპე­ცი­ალ­ის­ტე­ბი, რომ­ლებ­საც „ძვე­ლი სკო­ლა“ აქ­ვთ გავ­ლი­ლი… ზო­გა­დად, წიგ­ნთან ურ­თი­ერ­თო­ბა მარ­ტი­ვი არ არ­ის, თუ შე­ნი საქ­მე არ გიყ­ვარს, რთუ­ლია, რად­გან ფურ­ცელ­თან მარ­ტო დარ­ჩე­ნა ერ­თგვარ „გა­შიშ­ვლე­ბას“ გუ­ლის­ხმობს. შე­იძ­ლე­ბა ეს სა­მეც­ნი­ერო ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ზე მუ­შა­ობ­ის სა­კითხზე ზუს­ტად ვერ გად­მო­იტ­ანო, მაგ­რამ სა­მეც­ნი­ერო ლი­ტე­რა­ტუ­რა­საც სჭირ­დე­ბა გარ­კვე­ული სი­თა­მა­მე — რო­გორ ჩა­მო­აყ­ალ­იბო, რო­გო­რი უნ­და იყ­ოს კომ­პი­ლა­ცია, ორ­იგ­ინ­ალ­ური ნა­აზ­რე­ვი, ბევ­რი სა­ფიქ­რა­ლია… ვფიქ­რობ, ჩე­მი დღე­ვან­დე­ლი საქ­მი­ან­ობა დიდ­წი­ლად ჩემ­მა პრო­ფე­სი­ამ გა­ნა­პი­რო­ბა“, — ამ­ბობს მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი.

რას ეფ­უძ­ნე­ბა მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლის გა­მოც­დი­ლე­ბა?

თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტეტ­ში კლა­სი­კუ­რი ფი­ლო­ლო­გი­ის შეს­წავ­ლის შემ­დეგ მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვილ­მა დოქ­ტო­რან­ტუ­რა სა­ბერ­ძნეთ­ში გაიარა. 2006 წელს, გა­მომ­ცემ­ლო­ბა­ში მუ­შა­ობ­ის დაწყე­ბამ­დე, რის­მაგ გორ­დე­ზი­ან­თან ერ­თად თსუ-ში ძველ ბერ­ძნულს, მი­თო­ლო­გი­ასა და ან­ტი­კუ­რი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ის­ტო­რი­ას კითხუ­ლობ­და, ას­ევე უძ­ღვე­ბო­და ძვე­ლი ბერ­ძნუ­ლი ენ­ის, ლა­თი­ნუ­რი ენ­ის, ძვე­ლი ბერ­ძე­ნი ავ­ტო­რის (აპ­ოლ­ონი­ოს რო­დო­სე­ლის „არ­გო­ნავ­ტი­კა“), რო­მა­ელ­ის ავ­ტო­რის (ვა­ლე­რი­უს ფლა­კუ­სის „არ­გო­ნავ­ტი­კა“), კლა­სი­კუ­რი ფი­ლო­ლო­გი­ის, ან­ტი­კუ­რი მი­თო­ლო­გი­ისა და ბერ­ძნულ-რო­მა­ულ ფი­ლო­ლო­გი­აში თა­ნა­მედ­რო­ვე კვლე­ვის მე­თო­დე­ბის სას­წავ­ლო კურ­სებს. პე­და­გო­გი­ური გა­მოც­დი­ლე­ბა თბი­ლი­სის მე-6 გერ­მა­ნულ სკო­ლა­შიც მი­იღო, სა­დაც მე­ოთხე კლა­სელ მოს­წავ­ლე­ებს ქარ­თუ­ლი ენ­ასა და ლი­ტე­რა­ტუ­რას ას­წავ­ლი­და. მუ­შა­ობ­და ჟურ­ნა­ლის­ტად ჟურ­ნალ „კა­კა­დუ­ში“, იყო თსუ-ს სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მეც­ნი­ერო ჟურ­ნა­ლის „ფა­სი­სი“ რედ­კო­ლე­გი­ის წევ­რი და პა­სუ­ხის­მგე­ბე­ლი მდი­ვა­ნი. თა­ნამ­შრომ­ლობ­და სტრა­ტე­გი­ული კვლე­ვე­ბის ინ­სტი­ტუტ­თან, სა­დაც სა­ხელ­მწი­ფო­სა და ეკ­ლე­სი­ის ურ­თი­ერ­თო­ბის სა­კითხებს იკ­ვლევ­და. არ­ის 14 სა­მეც­ნი­ერო სტა­ტი­ისა და მო­ნოგ­რა­ფი­ის ავ­ტო­რი, ან­ტი­კუ­რი ლი­ტე­რა­ტუ­რის სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლოს თა­ნა­ავ­ტო­რი, შე­სა­ბა­მი­სად, გა­მოც­დი­ლე­ბა მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი აქ­ვს. თუმ­ცა, რო­დე­საც სა­გა­მომ­ცემ­ლო საქ­მი­ან­ობ­ის დაწყე­ბა­ზე სა­უბ­რობს, აქ გარ­დამ­ტე­ხი გავ­ლე­ნა მის­მა პირ­ველ­მა მო­ნოგ­რა­ფი­ამ — „კირ­კეს მი­თი“ მო­ახ­დი­ნა, რო­მე­ლიც თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბამ 2002 წელს გა­მოს­ცა.

„აკ­ად­ემი­ურ გა­მომ­ცემ­ლო­ბებ­ში ყო­ველ­თვის არ­ის კრი­ტე­რი­უმ­ები, რო­მელ­საც ნაშ­რო­მი უნ­და აკ­მა­ყო­ფი­ლებ­დეს. ამ შემ­თხვე­ვა­ში ტექ­ნი­კურ მხა­რეს ვგუ­ლის­ხმობ. ამ წიგ­ნზე მუ­შა­ობა თა­ვი­დან თა­მაშ-თა­მა­შით და­ვიწყე, არ­ანა­ირ­ად არ იყო მო­აზ­რე­ბუ­ლი, რომ მე დი­სერ­ტა­ცი­ას და­ვი­ცავ ან მო­ნოგ­რა­ფი­ას დავ­წერ. იც­ით არ­ის რა­ღა­ცე­ბი, რაც ლა­ღად თუ არ აკ­ეთე, ის არ გა­მო­დის, რაც უნ­და იყ­ოს. მღე­რის და ემ­ღე­რე­ბათ შო­რის სხვა­ობ­ას ხომ ხვდე­ბით? და­ახ­ლო­ებ­ით იგ­ივეა. თა­მაზ კვა­ჭან­ტი­რა­ძემ თქვა ძა­ლი­ან კარ­გად იაპ­ონ­ელ­ებ­ის ნამ­ღერ კრი­მან­ჭულ­ზე: მი­უხ­ედ­ავ­ად იმ­ისა, რომ ძა­ლი­ან სწო­რად მღე­როდ­ნენ, ქარ­თვე­ლი გლე­ხის და­ზა­რე­ბით ნამ­ღე­რი მა­ინც უკ­ეთ­ესიაო… ანუ უნ­და გეთ­ქმე­ვი­ნე­ბო­დეს, ამ­ით სი­ამ­ოვ­ნე­ბას უნ­და იღ­ებ­დე.

კირ­კე აიეტ­ის და, მე­დე­ას მა­მი­და იყო, უაღ­რე­სად სა­ინ­ტე­რე­სო და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პერ­სო­ნა­ჟი. მი­სი ამ­ბა­ვი მოთხრო­ბი­ლია ჰო­მე­რო­სის „ილი­ად­აში“, წიგ­ნში, რო­მელ­საც ფაქ­ტობ­რი­ვად ევ­რო­პუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რა ემ­ყა­რე­ბა და ვერ იპ­ოვ­ით ავ­ტორს ვერც ბერ­ძნულ და ვერც რო­მა­ულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში, რო­მელ­თა­ნაც კირ­კე რა­იმე ფორ­მით ნახ­სე­ნე­ბი არ იყ­ოს. „კირ­კეს მით­ზე“ მუ­შა­ობა იმ­დე­ნად სა­ინ­ტე­რე­სო, სა­ხა­ლი­სო და შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი აღ­მოჩ­ნდა ჩემ­თვის, რომ ტექ­სტუ­რი ნა­წი­ლიც და წიგ­ნის კონ­ცეფ­ცი­აც მე შე­ვი­მუ­შა­ვე. მი­უხ­ედ­ავ­ად იმ­ისა, რომ სა­მეც­ნი­ერო გა­მო­ცე­მა იყო, შე­ვი­ტა­ნეთ ილ­უს­ტრა­ცი­ები — ლარ­ნა­კე­ბი­დან აღ­ებ­ული შავ-ფი­გუ­რუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბე­ბი, სქო­ლი­ოს გამ­ყო­ფი ხა­ზე­ბის ნაც­ვლად ბერ­ძნუ­ლი მე­ან­დრე­ბი გა­მო­ვი­ყე­ნეთ. მა­შინ მივ­ხვდი, წიგ­ნი რომ „გე­ლა­პა­რა­კე­ბო­დეს“, ერ­თი მთლი­ანი კონ­ცეფ­ცია უნ­და არ­სე­ბობ­დეს. შე­სა­ბა­მი­სად, თა­ვის­თა­ვად ეს საქ­მე აღ­მოჩ­ნდა ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო“, — იხ­სე­ნებს მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი.

პა­სუ­ხი კითხვა­ზე: ჩა­ან­აც­ვლებს თუ არა ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლი წიგ­ნი ბეჭ­დურს

თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა 1933 წელს და­არ­სდა. გა­მომ­ცემ­ლო­ბის ის­ტო­რი­აში ტექ­ნო­ლო­გი­ურ­მა გან­ვი­თა­რე­ბამ ერ­თგვა­რი გარ­და­ტე­ხა შე­იტ­ანა და დღეს უკ­ვე ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლი წიგ­ნე­ბის გა­მო­ცე­მე­ბის აუც­ილ­ებ­ლო­ბაც დად­გა. მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი ამ­ბობს, რომ სა­მეც­ნი­ერო ლი­ტე­რა­ტუ­რის ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლად გა­მო­ცე­მა გა­ცი­ლე­ბით იაფი, მომ­გე­ბი­ანი, პრაქ­ტი­კუ­ლი და ინ­ტე­რაქ­ტი­ურ­იც არ­ის: „ელ­ექ­ტრო­ნულ წიგ­ნს ბევ­რი უპ­ირ­ატ­ეს­ობა აქ­ვს, ბევ­რად ინ­ტე­რაქ­ტი­ურია და წიგ­ნის ვი­ზუ­ალ­ური მხა­რის თვალ­საზ­რი­სი­თაც ბევ­რი ეფ­ექ­ტის გა­კე­თე­ბის სა­შუ­ალ­ებ­ას გაძ­ლევს. ცხა­დია, საც­ნო­ბა­რო ლი­ტე­რა­ტუ­რა მთლი­ან­ად ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლი ფორ­მა­ტის შე­იძ­ლე­ბა იყ­ოს, მათ შო­რის: ბიბ­ლი­ოგ­რა­ფი­ები, ბი­ობ­იბ­ლი­ოგ­რა­ფი­ები, ლექ­სი­კო­ნე­ბი, რად­გან გა­ცი­ლე­ბით მო­სა­ხერ­ხე­ბე­ლია ჩა­წე­რო სიტყვა და იპ­ოვო, ვიდ­რე ლექ­სი­კო­ნი ფურ­ცლო. ნა­ბეჭ­დი წიგ­ნი კი, ვფიქ­რობ, უფ­რო ურ­თი­ერ­თო­ბაა, ეს არ­ის პრო­ცე­სი და სი­ამ­ოვ­ნე­ბის მი­ღე­ბის სა­შუ­ალ­ება, რა­საც ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლი წიგ­ნი მოკ­ლე­ბუ­ლია. ხში­რად სვა­მენ კითხვას: ჩა­ან­აც­ვლებს თუ არა ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლი წიგ­ნი ბეჭ­დურს? ვფიქ­რობ, რომ ვერ ჩა­ან­აც­ვლებს, რად­გან ორ­ივ­ეს თა­ვი­სი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა აქ­ვს. ეს ყვე­ლა­ფე­რი გლო­ბა­ლი­ზა­ცი­ის პრო­ცე­სებს უკ­ავ­შირ­დე­ბა, რაც კლა­სი­კუ­რი ფი­ლო­ლო­გი­ის მი­მართ ჩემს ინ­ტე­რესს უფ­რო აღ­რმა­ვებს, რად­გან ან­ტი­კუ­რი სამ­ყა­რო იმ­აზე მე­ტად კავ­შირ­შია თა­ნა­მედ­რო­ვე­ობ­ას­თან, ვიდ­რე ერ­თი შე­ხედ­ვით ჩანს“, — აღ­ნიშ­ნავს მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი.

გლო­ბა­ლი­ზა­ცია ან­ტი­კურ სამ­ყა­რო­ში და ახ­ლა — მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი ორი ეპ­ოქ­ის სა­ერ­თო მა­ხა­სი­ათ­ებ­ლებ­ზე სა­უბ­რობს და ამ­ბობს, რომ ეს სა­კითხი გარ­კვე­ულ­წი­ლად რე­დაქ­ტო­რის პრო­ფე­სი­ულ გა­მოწ­ვე­ვებ­საც ეხ­ება.

„სამ­ყა­რო სპი­რა­ლი­სე­ბუ­რად ვი­თარ­დე­ბა — ზუს­ტად იმ წრეს არ ვი­მე­ორ­ებთ, მაგ­რამ გა­მოც­დი­ლე­ბას ვი­მე­ორ­ებთ. ალ­ექ­სან­დრი­ული ხა­ნა გლო­ბა­ლი­ზა­ცი­ის ხა­ნა იყო, მა­კე­დო­ნე­ლი იწყებს მსოფ­ლი­ოს დაპყრო­ბას, იშ­ლე­ბა საზღვრე­ბი, იწყე­ბა სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ცე­სი სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნებ­ში, სა­დაც ბერ­ძნუ­ლი მშობ­ლი­ური ენა არ არ­ის, რო­გორ იც­ვლე­ბა და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ლი­ტე­რა­ტუ­რის მი­მართ და ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ფორ­მე­ბი — შე­მო­დის მცი­რე ჟან­რის ნა­წარ­მო­ებ­ები. მწერ­ლე­ბის წი­ნა­შე ახ­ალი ამ­ოც­ან­ები ჩნდე­ბა — მან ის­ეთი ფორ­მა უნ­და შე­არ­ჩი­ოს, ვის­თვი­საც ბერ­ძნუ­ლი მშობ­ლი­ური არ არ­ის, მის­თვი­საც გა­სა­გე­ბი რომ იყ­ოს…. დღე­ვან­დე­ლო­ბას­თან ბევრ სა­ერ­თოს იპ­ოვ­ით. მას შემ­დეგ, რაც ტექ­ნო­ლო­გი­ები გან­ვი­თარ­და, საზღვრე­ბი წა­იშ­ალა, სხვა­დას­ხვა ენ­იდ­ან შე­მო­დის სლენ­გი, შე­იც­ვა­ლა ად­ამი­ან­ის აღ­ქმაც, ვი­ზუ­ალ­ურ აღ­ქმა­ზე გავ­ხდით ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლე­ბი, ნი­უს­ებ­ის ეპ­ოქაა. ვერ ვიტყვი, რომ თა­ნა­მედ­რო­ვე ად­ამი­ანს წიგ­ნი არ უყ­ვარს, უბ­რა­ლოდ მი­სი აღ­ქმაა სხვა­ნა­ირი, სხვა ტი­პის ად­ამი­ანს აყ­ალ­იბ­ებს ეს ეპ­ოქა“, — გან­მარ­ტავს თსუ სა­მეც­ნი­ერო გა­მო­ცე­მე­ბის მე­ნე­ჯე­რი და და­მა­ტე­ბით აღ­ნიშ­ნავს, რომ ელ­ექ­ტრო­ნუ­ლი გა­მო­ცე­მე­ბიც, გარ­კვე­ულ­წი­ლად, ახ­ალი ეპ­ოქ­ის ად­ამი­ან­ის მოთხოვ­ნი­ლე­ბებს უპ­ას­უხ­ებს — მორ­გე­ბუ­ლია მი­სი ცხოვ­რე­ბის რიტ­მსა და ფორ­მა­ზე.

მკვლევ­რე­ბის „და­ბა­დე­ბა” და სტუ­დენ­ტუ­რი პრო­ექ­ტე­ბი

თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა ის ად­გი­ლია, სა­დაც უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის ყვე­ლა მკვლევ­რის ნა­აზ­რე­ვი იყ­რის თავს და მათ შო­რის სტუ­დენ­ტე­ბი­საც. მათ შო­რის იკ­ვე­თე­ბა ახ­ალი პრო­ექ­ტის შე­დე­გე­ბიც, რო­მე­ლიც ბო­ლო რამ­დე­ნი­მე წე­ლია უნ­ივ­ერ­სი­ტეტ­ში სტუ­დენ­ტუ­რი პრო­ექ­ტე­ბის და­ფი­ნან­სე­ბის კონ­კურ­სის ფარ­გლებ­ში წე­ლი­წად­ში სამ­ჯერ ტარ­დე­ბა. თსუ სა­მეც­ნი­ერო გა­მო­ცე­მე­ბის მე­ნე­ჯე­რის შე­ფა­სე­ბით, ეს არ­ის პრო­ექ­ტი, რო­მე­ლიც მო­მა­ვა­ლი მკვლევ­რე­ბის პო­ტენ­ცი­ალს სტუ­დენ­ტო­ბის წლე­ბი­დან­ვე თვალ­სა­ჩი­ნოს ხდის.

„თა­ვი­დან სკეპ­ტი­კუ­რად ვი­ყა­ვი გან­წყო­ბი­ლი სტუ­დენ­ტუ­რი პრო­ექ­ტე­ბის მი­მართ, თუმ­ცა იმ უამ­რავ მა­სა­ლას შო­რის, რო­მე­ლიც შე­მო­დის, არ­ის კვლე­ვე­ბი, თარ­გმა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ვარ­ჩიო. ამ დროს ჩემს თვალ­წინ მოხ­და მკვლევ­რე­ბის „და­ბა­დე­ბა“. მა­გა­ლი­თად, მე ვი­ყა­ვი რე­დაქ­ტო­რი ვლა­დი­მირ ვო­იტ­ინ­სკის „ქარ­თუ­ლი დე­მოკ­რა­ტი­ის“ თარ­გმა­ნის, რო­მე­ლიც ქე­თე­ვან ქუ­სი­კაშ­ვილ­მა, თა­მარ ხე­ტაშ­ვილ­მა და ირ­აკ­ლი ირ­ემ­აძ­ემ მო­ამ­ზა­დეს. სტუ­დენ­ტუ­რი პრო­ექ­ტე­ბის ფარ­გლებ­ში გი­ორ­გი გა­ბე­ლაიამ თარ­გმნა რო­ბერტ სტა­მის „კი­ნოს თე­ორია“. ეს არ­ის ურ­თუ­ლე­სი, ინ­ტერ­დის­ციპ­ლი­ნუ­რი წიგ­ნი, რომ­ლის თი­თოეული წი­ნა­და­დე­ბის სა­თარ­გმნად (რომ მიხ­ვდე, რას გუ­ლის­ხმობს), არა­ერ­თი მო­ნოგ­რა­ფი­ის წა­კითხვა გჭირ­დე­ბა”, — აღ­ნიშ­ნავს მა­რი­კა ერ­ქო­მა­იშ­ვი­ლი.

მო­მა­ვალ წელს გა­მომ­ცემ­ლო­ბის საიუბილეო წე­ლია. და­არ­სე­ბი­დან 90 წლის შემ­დეგ გა­მომ­ცემ­ლო­ბა­ში რე­დაქ­ტორ­თა, დი­ზა­ინ­ერ­თა და დამ­კა­ბა­დო­ნე­ბელ­თა გა­მოც­დი­ლი ჯგუ­ფის­თვის მთა­ვარ მიზ­ნად კვლა­ვაც რჩე­ბა უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის სა­მეც­ნი­ერო, სას­წავ­ლო და სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო საქ­მი­ან­ობ­ის წარ­მა­ტე­ბით გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ის­თვის ხელ­შეწყო­ბა. გარ­და უშუ­ალ­ოდ უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტე­ლი მკვლევ­რე­ბის ნა­მუ­შევ­რე­ბის გა­მო­ცე­მი­სა, ბო­ლო წლებ­ში გა­მომ­ცემ­ლო­ბა მთარ­გმნე­ლო­ბით პროგ­რა­მა­შიც ჩა­ერ­თო, რაც უცხო­ენ­ოვ­ანი რე­იტ­ინ­გუ­ლი სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ებ­ის ქარ­თულ ენ­აზე გა­მო­ცე­მას ით­ვა­ლის­წი­ნებს. მათ შო­რის აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია: ჯონ დე­ნი­ელ­სის, ლი რე­დე­ბო­გის, და­ნი­ელ სა­ლი­ვა­ნის „სა­ერ­თა­შო­რი­სო ბიზ­ნე­სი“; ოლ­ივ­ერ ბლან­შა­რის „მაკ­რო­ეკ­ონ­ომ­იკა“; ზიმ­ბარ­დო გე­რი­გის „ფსი­ქო­ლო­გია და ცხოვ­რე­ბა“; ჰარ­ლოდ კი­სის „სტა­ტის­ტი­კა ზუსტ მეც­ნი­ერ­ებ­ებ­ში“; ოქ­სფორ­დის უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბის ცნო­ბი­ლი სე­რი­ის Very short introductions პირ­ვე­ლი წიგ­ნე­ბი — ფრენკ ქლო­უზ­ის „ნა­წი­ლა­კე­ბის ფი­ზი­კა“ და ა.შ.

Facebook
Twitter
LinkedIn